ผู้ป่วยติดเตียงถ่ายยาก ท้องผูก แก้ได้ด้วยเทคนิคธรรมชาติ
ได้รับคำถามจากผู้ป่วยและผู้ดูแลผู้ป่วยติดเตียงเกี่ยวกับปัญหาถ่ายลำบาก ปัญหาถ่ายไม่ออก ท้องผูกเป็นเรื่องสามัญธรรมดาทุกวัน เพราะจริงๆแล้วปัญหานี้เป็นเรื่องที่พบได้บ่อย ที่เกิดขึ้นไม่เพียงแต่ในผู้ป่วยติดเตียงเท่านั้น แต่ในผู้สูงวัยทั่วไปก็ประสบปัญหานี้เช่นกัน
ในผู้ป่วยติดเตียง การติดเตียง การนอนนาน เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้การขับถ่ายลำบาก เพราะลำไส้ไม่ได้เคลื่อนไหว บวกกับร่างกายไม่แข็งแรง แรงเบ่งก็น้อยลง แต่รู้หรือไม่ว่า!! สาเหตุที่ผู้ป่วยติดเตียงมีปัญหาถ่ายยาก ก็เพราะถ่ายในท่านอนนั่งเอง ถ้าลองจินตนาการให้ตัวเราเองนอนถ่ายอุจจาระ คงไม่ใช่เรื่องง่ายเหมือนกันใช่มั้ยละคะ
“การจัดท่าตอนขับถ่ายเป็นปัจจัยที่สำคัญมาก เพราะ “ท่านั่งมีส่วนช่วยในการเสริมการขับถ่ายอุจจาระได้”หมอมิ้นท์ วรัชยา
การจัดท่าตอนขับถ่ายเป็นปัจจัยที่สำคัญมาก เพราะ “ท่านั่งมีส่วนช่วยในการเสริมการขับถ่ายอุจจาระได้”
ในอดีต ส้วมแบบนั่งยองๆ ติดพื้นช่วยให้การขับถ่ายสะดวกกว่า แต่ปัจจุบันเพื่อความสะดวกสบาย และดูโมเดิร์น ส้วมชักโครกแบบนั่งก็ได้เข้ามาแทนที่ แม้การนั่งบนโถชักโครกจะสะดวกสบายกว่า แต่ท่านั่งยองๆ เป็นท่าที่ถูกต้องตามหลักสรีรวิทยาที่แท้จริง ซึ่งท่านั่งช่วยให้การขับถ่ายให้มีประสิทธิภาพดีกว่ามาก
ลำไส้ใหญ่ของเราม้วนเป็นขดอยู่ในช่องท้องก่อนจะกลายเป็นไส้ตรงที่เชื่อมต่อกับรูทวารหนัก กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน (Pubococcygeus) ซึ่งทำหน้าที่เสมือนฝาปิด ป้องกันอวัยวะภายในช่องท้องไม่ให้ไหลหล่นลงมา กล้ามเนื้อนี้มีส่วนสำคัญอย่างมากในกลไกการขับถ่าย
ในท่ายืน กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานนี้ จะรั้งลำไส้ไปด้านหน้า ป้องกันแรงดันจากอวัยวะในช่องท้อง
ในท่านั่งยองๆ กล้ามเนื้อนี้จะเปลี่ยนมุม ไปอยู่ในมุมที่ช่วยให้ลำไส้ตรงกับรูทวารหนัก อยู่ในแนวเดียวกัน!! ทำให้อุจจาระในไส้ตรง (ลำไส้ส่วนปลายสุดก่อนเปิดออกสู่รูทวารหนัก) หล่นออกมาง่าย ตามแรงโน้มถ่วง พร้อมกับ แรงเบ่งที่จะมีประสิทธิภาพสูงสุด รวมแรงเบ่งได้มากสุด ในท่านั่งยองๆนี้
การปรับใช้ เทคนิคนี้กับการดูแลผู้ป่วยติดเตียง เพื่อแก้ปัญหาท้องผูก ถ่ายยาก ไม่ถ่ายหลายๆวันสำหรับผู้ป่วยติดเตียง คือ ในผู้ป่วยนอนติดเตียง เวลาบอกเริ่มปวดเบ่ง ให้ผู้ดูแลช่วยพยุงลำตัวผู้ป่วยให้โน้มตัวมาข้างหน้า หรือ ถ้าผู้ป่วยตัวใหญ่ ผู้ดูแลพยุงคนเดียวไม่ไหว ก็ให้ใช้ท่ายกขาขึ้นจากเตียงเล็กน้อย เพื่อช่วยให้ ลำไส้กับ กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน อยู่ในแนวที่ ลำไส้ตรงที่สุด ก็จะสามารถผ่อนแรงเบ่ง ให้อุจจาระออกได้ง่ายกว่าท่าอื่นนั่นเองค่ะ
นอกจากนี้ การจัดตารางขับถ่ายเหมือนเวลาฝึกขับถ่ายของเด็ก เสมือนปรับนาฬิการ่างกาย และการรับประทานไฟเบอร์ธรรมชาติ ก็เป็นอีกวิธีที่ปลอดภัยและช่วยในการขับถ่ายโดยไม่ต้องใช้สารเคมีค่ะ
การปรับท่าทางและการดูแลโภชนาการที่เหมาะสม เป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ผู้ป่วยติดเตียงสามารถขับถ่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดการกินยาถ่าย ลดภาระต้องสวนล้วงอุจจาระบ่อยๆไปอีกทางค่ะ
บทความที่น่าสนใจ
บทความโดย
หมอมิ้นท์ พญ.วรัชยา วลัยลักษณาภรณ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมองและระบบประสาท
สำหรับผู้ป่วยและผู้ดูแลทางบ้านที่มีคำถาม หรือสงสัยเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยโรคสมอง โรคเส้นเลือดสมองตีบ เส้นเลือดสมองแตก ผู้ป่วยโรคสมอง และผู้ป่วยติดเตียง สามารถส่งข้อความคำถามได้ที่เพจ Viva Wellness หรือทางไลน์ @VivaWellness นะคะ หมอและทีมหมอหลายๆท่านจะทยอยตอบคำถามให้ค่ะ
