วิธีการให้อาหารทางสายยาง มีกี่วิธี?
การให้อาหารทางสายยางเป็นวิธีการช่วยให้ผู้ป่วยที่ไม่สามารถกลืนอาหารได้ปกติ ได้รับสารอาหารที่เหมาะสมและเพียงพอ ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น แต่การให้อาหารทางสายยางนั้น ต้องทำอย่างถูกวิธี และระมัดระวังความปลอดภัย เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
วิธีการให้อาหารทางสายยางที่นิยมในปัจจุบัน มีทั้งสิ้นสองวิธี ได้แก่
- วิธีให้อาหารไหลลงมาเองตามแรงโน้ม (bolus method)
- วิธีแบบหยด (drip method)
เราไปทำความรู้จักวิธีการให้อาหารทางสายยางแต่ละวิธี จะได้เลือกใช้ได้เหมาะสมกันเลยค่ะ^^
วิธีให้อาหารไหลลงมาเองตามแรงโน้ม (bolus method)
- ต่อกระบอกให้อาหารกับสายยางให้อาหาร(นำกระบอกสูบออก ใช้เฉพาะด้านนอก)
- พับสายอาหารไว้ เทอาหารให้เต็มกระบอก
- ยกกระบอกให้อาหารให้สูงกว่าตำแหน่งให้อาหารประมาณ 30 เซนติเมตร ปล่อยสายให้อาหารที่พับไว้ให้อาหารเหลวไหวผ่านลงตามสาย อาหารจะไหลลงมาเองตามแรงโน้มถ่วง
- เมื่ออาหารใกล้หมด ค่อยๆเติมอาหารโดยลดระดับกระบอกอาหาร หักพับสายให้อาหารระหว่างที่ทำการเติมอาหาร (เพื่อป้องกันอากาศเข้า) แล้วจึงปล่อยสายแล้วยกกระบอกอาหารสูงขึ้นจนครบจำนวนที่กำหนดไว้
- ให้น้ำตามปริมาณ 50-100 มิลลิลิตร (ยกเว้นในรายที่จำกัดปริมาณน้ำดื่ม)
วิธีแบบหยด (drip method)
- เทอาหารใส่ขวดหรือถุงของชุดให้อาหารทางสายยาง ต่อขวดหรือถุงใหอ้าหารทางสายยางกับชุดอาหาร
- หักพับหรือปิดสายของชุดให้อาหาร แล้วนำขวดหรือถุงให้อาหารแขวนที่ตะขอแขวน
- ปล่อยให้อาหารไหลลงให้เต็มสายให้อาหารถือค้างไว้
- ต่อสายชุดให้อาหารกับสายอาหารต่อตัวผู้ป่วยและปล่อยให้อาหารไหลผ่านสาย*
- ให้น้ำตามปริมาณ 50-100 มิลลิลิตร (ยกเว้นในรายที่จำกัดปริมาณน้ำดื่ม)
*การต่อสายชุดให้อาหารกับสายอาหารต่อตัวผู้ป่วยและปล่อยให้อาหารไหลผ่านสาย มีสองวิธี ดังนี้
- กรณีแบบหยดเป็นมือ ปรับอัตราการไหลให้หมดภายใน 1 – 2 ชั่วโมงหรือตามแผนการรักษา
- กรณีให้แบบต่อเนื่อง ต่อสายเข้ากับเครื่องดริปอาหารเหลวทางการแพทย์ หรือเครื่องปรับอัตราการไหล แล้วเปิดเครื่อง ปรับและตรวจสอบอัตราการไหลเป็นระยะ
ในกรณีผู้ป่วยที่ไม่มีปัญหาการรับอาหาร ไม่มีท้องอืด หรือมีอาหารเหลือค้างในสาย(ก่อนเริ่มให้อาหาร) ผู้ดูแลหรือญาติที่บ้านสามารถเลือกใช้ตามความเหมาะสม ขึ้นกับอุปกรณ์ที่มีได้ทั้งสองวิธีเลยค่ะ
แต่หากผู้ป่วยมีภาวะดังนี้
- ท้องอืดโต ผูป่วยรู้สึกแน่นท้องหลังได้รับอาหารทางสายยางหรือก่อนเริ่มมื้อถัดไป
- เมื่อดูดอาหารก่อนมื้อถัดไป พบอาหารเหลือค้างในสายปริมาณมาก
หมอขอแนะนำให้เลือกใช้วิธีแบบหยดจะเหมาะสมกว่าค่ะ เพราะสามารถกำหนดความเร็วของการปล่อยอาหารเหลวได้ จะช่วยลดภาวะแทรกซ้อนสองข้อดังที่ได้กล่าวไปค่ะ
บทความที่น่าสนใจ
บทความโดย
หมอมิ้นท์ พญ.วรัชยา วลัยลักษณาภรณ์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางด้านสมองและระบบประสาท
สำหรับผู้ป่วยและผู้ดูแลทางบ้านที่มีคำถาม หรือสงสัยเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยโรคสมอง โรคเส้นเลือดสมองตีบ เส้นเลือดสมองแตก ผู้ป่วยโรคสมอง และผู้ป่วยติดเตียง สามารถส่งข้อความคำถามได้ที่เพจ Viva Wellness หรือทางไลน์ @VivaWellness นะคะ หมอและทีมหมอหลายๆท่านจะทยอยตอบคำถามให้ค่ะ
